Chức năng của các cơ quan chuyên môn thuộc Ủy ban nhân dân là gì?

Hiến pháp năm 2013 ra đời là văn bản pháp lý có hiệu lực tối cao trong đó có quy định về cách thức tổ chức các cơ quan trong bộ máy nhà nước. Uỷ ban nhân dân là cơ quan nhà nước cũng được quy định trong Hiến pháp. Theo đó, Uỷ ban nhân dân được quy định gồm nhiều các cơ quan chuyên môn khác nhau. Bài viết sau đây sẽ làm rõ.

Uỷ ban nhân dân là gì?

Trong cấp chính quyền địa phương thì gồm có Hội đồng nhân dân và Uỷ ban nhân dân được quy định tại Hiến pháp năm 2013. Uỷ ban nhân dân là một cơ quan hành chính nhà nước, được nằm trong hệ thống các cơ quan nhà nước của Việt Nam.Nếu như Chính phủ là cơ quan thi hành pháp luật ở trung ương và điều hành mọi hoạt động hành chính từ trung ương đến địa phương thì Uỷ ban nhân dân là cơ quan thi hành pháp luật tại cấp tỉnh, huyện, xã.

Tương ứng với Chính phủ là cơ quan chấp hành của Quốc hội thì Uỷ ban nhân dân là cơ quan chấp hành của Hội đồng nhân dân, do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu, chịu trách nhiệm trước nhân dân, trước Hội đồng nhân dân cùng cấp và các cơ quan hành chính cấp trên.

Cơ cấu tổ chức của Uỷ ban nhân dân bao gồm: Chủ tịch Uỷ ban nhân dân, Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân và các Uỷ viên.

Xem thêm thông tin tại: tư vấn pháp luật hành chính

Cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân là gì?

Căn cứ pháp lý: Điều 9 Luật Tổ chức chính quyền địa phương năm 2015.

Theo đó, cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân là các cơ quan tham mưu, giúp cho Ủy ban nhân dân thực hiện chức năng quản lý nhà nước về ngành, lĩnh vực ở địa phương và thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn theo sự phân cấp, ủy quyền của cơ quan nhà nước cấp trên.

Theo cơ cấu hiện nay, các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh sẽ bao gồm các sở, còn các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân cấp huyện sẽ gồm các phòng.

Chức năng của cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân

Căn cứ pháp lý: Nghị định số 107/2020/NĐ-CP, Nghị định số 108/2020/NĐ-CP

Theo đó, các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân giữ các chức năng sau:

• Giúp các cơ quan có thẩm quyền về lãnh đạo và quản lí đất nước về những lĩnh vực chuyên sâu như tư tưởng, tổ chức, cán bộ, kinh tế, đối ngoại, kế hoạch, tài chính, thanh tra, kiểm tra, vv bằng cách tham mưu, quản lý hành chính, kỹ thuật, hậu cần…

• Các cơ quan này làm những công việc chuyên sâu về các lĩnh vực khoa học, kỹ thuật, nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu đa dạng của đời sống xã hội như lao động và việc làm, y tế, công chứng, thiết kế xây dựng, báo chí,…

Tìm hiểu thêm: mẫu đơn khiếu nại quyết định hành chính

Các cơ quan chuyên môn thuộc Uỷ ban nhân dân

Căn cứ pháp lý: Nghị định số 107/2020/NĐ-CP, Nghị định số 108/2020/NĐ-CP

Tại Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh 

Theo quy định, Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh sẽ bao gồm có 17 cơ quan chuyên môn hay còn gọi là các sở, gồm các cơ quan chuyên môn sau:

• Sở nội vụ: là cơ quan chuyên môn thực hiện các chức năng tổ chức bộ máy công chức, viên chức và cơ cấu ngạch công chức, viên chức trong các cơ quan, tổ chức hành chính nhà nước; quy định về vấn đề tiền lương đối với cán bộ, công chức, viên chức, lao động hợp đồng trong cơ quan, tổ chức hành chính, đơn vị sự nghiệp công lập; Sở nội vụ tham gia cải cách hành chính, cải cách chế độ công chức, công vụ;...

• Sở Tư pháp là cơ quan chuyên môn thực hiện công tác xây dựng và thi hành pháp luật; thực hiện chức năng theo dõi thi hành pháp luật; Sở tư pháp kiểm tra, xử lý các văn bản quy phạm pháp luật; thực hiện chức năng phổ biến, giáo dục pháp luật; pháp chế; công chứng, chứng thực; nuôi con nuôi; trọng tài thương mại; hộ tịch; quốc tịch; lý lịch tư pháp; vấn đề bồi thường nhà nước; luật sư,....

• Sở kế hoạch và đầu tư là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tổng hợp quy hoạch, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội; Sở kế hoạch và đầu tư tổ chức thực hiện và đề xuất về cơ chế, chính sách quản lý kinh tế – xã hội trên địa bàn tỉnh; đề xuất các chính sách đầu tư trong nước, đầu tư nước ngoài ở địa phương; Sở Kế hoạch và đầu tư quản lý nguồn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), các nguồn viện trợ phi chính phủ; đấu thầu; thực hiện việc đăng ký kinh doanh; tổng hợp về doanh nghiệp, kinh tế tập thể, hợp tác xã, kinh tế tư nhân cho các chủ thể.

• Sở tài chính là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu, giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc tiến hành quản lý nhà nước về các lĩnh vực: Tài chính; ngân sách nhà nước; thuế, phí, lệ phí và thu khác của ngân sách nhà nước; tài sản nhà nước; các quỹ tài chính nhà nước; đầu tư tài chính; tài chính doanh nghiệp; kế toán; kiểm toán độc lập; giá và các hoạt động dịch vụ tài chính tại địa phương theo quy định của pháp luật.

• Sở công thương là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu, giúp cho  Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện chức năng quản lý nhà nước về các lĩnh vực: Cơ khí; điện; luyện kim; năng lượng tái tạo; năng lượng mới; hóa chất; vật liệu nổ công nghiệp; công nghiệp khai thác mỏ và chế biến khoáng sản (trừ vật liệu xây dựng); công nghiệp tiêu dùng; công nghiệp thực phẩm,...

• Sở Nông nghiệp và phát triển nông thôn là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu, giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề: Nông nghiệp; diêm nghiệp; lâm nghiệp; thủy sản; thủy lợi, thực hiện chức năng đề ra các chính sách phát triển nông thôn; phòng, chống thiên tai; đảm bảo chất lượng, an toàn thực phẩm đối với nông sản, lâm sản, thủy sản, muối theo quy định của pháp luật.

• Sở giao thông vận tải là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu, giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề: Đường bộ, đường sắt đô thị, đường thủy nội địa; các vấn đề về vận tải; an toàn giao thông; khai thác, quản lý, duy tu, bảo trì hạ tầng giao thông đô thị.

• Sở xây dựng là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu, giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề: thực hiện quy hoạch xây dựng và kiến trúc; hoạt động đầu tư xây dựng; phát triển đô thị; hạ tầng kỹ thuật đô thị và khu công nghiệp, khu kinh tế, khu công nghệ cao.

• Sở tài nguyên và môi trường là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề: Đất đai; các tài nguyên như tài nguyên nước; tài nguyên khoáng sản, địa chất; môi trường; các chất thải rắn; về vấn đề khí tượng thủy văn; biến đổi khí hậu; thực hiện công việc đo đạc và bản đồ; quản lý tổng hợp và thống nhất về biển và hải đảo.

• Sở Thông tin và truyền thông là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề liên quan đến bưu chính, viễn thông, tuyên truyền, quảng bá, báo chí.

• Sở lao động, thương binh và xã hội là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề liên quan đến lao động, giáo dục nghề nghiệp.

• Sở văn hoá, thể thao và du lịch là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề liên quan đến văn hoá, gia đình, thể dục, thể thao.

• Sở khoa học và công nghệ là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề liên quan đến khoa học và công nghệ, sở hữu trí tuệ.

• Sở giáo dục và đào tạo là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề liên quan đến quản lý giáo dục, cấp văn bằng chứng chỉ,,..

• Sở y tế là cơ quan chuyên môn thực hiện chức năng tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình trực thuộc thực hiện quản lý nhà nước về các vấn đề liên quan đến vấn đề sức khỏe, giám định, an toàn thực phẩm,...

• Văn phòng Uỷ ban nhân dân là cơ quan tham mưu giúp cho Ủy ban nhân dân cấp tỉnh mà cơ quan mình về chương trình, kế hoạch công tác của uỷ ban nhân dân, kiểm tra thủ tục hành chính,...

Tại một số địa phương, do những đặc điểm đặc thù ở địa phương đó mà còn được tổ chức thêm Sở Ngoại vụ, Ban dân tộc, Sở Quy hoạch,...

Tại Uỷ ban nhân dân cấp huyện 

Theo quy định, Uỷ ban nhân dân cấp huyện sẽ bao gồm các phòng nội vụ, phòng y tế; phòng tư pháp, phòng tài chính, phòng tài nguyên và môi trường, phòng tài chính- kế hoạch; phòng lao động- thương binh và xã hội; phòng giáo dục và đào tạo; phòng văn hóa và thông tin; thanh tra huyện; Văn phòng Hội đồng nhân dân và Văn phòng Uỷ ban nhân dân. Ngoài ra, ở một số Uỷ ban nhân dân cấp huyện còn có phòng kinh tế, phòng quản lý đô thị (tại quận, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh), và một số còn có phòng Nông nghiệp và phát triển nông thôn, Phòng Kinh tế và Hạ tầng.

Tương đương với những chức năng của các Sở đối với Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh, các phòng có chức năng tham mưu, giúp việc cho Uỷ ban nhân dân cấp huyện trên từng lĩnh vực chuyên môn.

Trên đây là toàn bộ hệ thống các cơ quan chuyên môn trực thuộc Uỷ ban nhân dân. Mỗi cơ quan giữ một vai trò nhất định góp phần làm cho hoạt động thực thi pháp luật được hiệu quả hơn.

Nội dung khác: đơn khiếu nại lần 2