Cơ cấu tổ chức và chức năng cơ bản của cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương

 Cơ cấu tổ chức và chức năng cơ bản của cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương

Cơ quan hành chính Nhà nước trung ương giữ vị trí quan trọng trong bộ máy cơ quan hành chính của Nhà nước. Đồng thời, cơ quan hành chính nhà nước trung ương cũng là một bộ phận không thể tách rời Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam.

Cơ quan hành chính nhà nước là gì?

Cơ quan hành chính nhà nước ở Việt Nam được hình thành từ các cơ quan quyền lực nhà nước cùng cấp. Theo đó, Chính phủ là cơ quan hành chính cao nhất của và là cơ quan chấp hành của Quốc hội do Quốc hội thành lập. Uỷ ban nhân dân là cơ quan hành chính ở địa phương và là cơ quan chấp hành. Còn Uỷ ban nhân dân thì do Hội đồng nhân dân cùng cấp bầu,  bãi nhiệm và miễn nhiệm. Chính phủ và Uỷ ban nhân dân các cấp tạo thành hệ thống cơ quan hành chính nhà nước.

Cơ quan hành chính nhà nước là bộ phận trong bộ máy nhà nước, có chức năng quản lý việc hành chính. Khi tham gia vào quan hệ hành chính, tùy từng trường hợp mà cơ quan hành chính được xác định là chủ thể mang quyền lực nhà nước hay chỉ tham gia vào quan hệ pháp luật hành chính.

Các loại cơ quan hành chính nhà nước

Cơ quan hành chính được phân thành nhiều loại khác nhau căn cứ vào các tiêu chí như: Phạm vi lãnh thổ, thẩm quyền, nguyên tắc giải quyết công việc.

Cụ thể căn cứ vào phạm vi lãnh thổ, cơ quan hành chính được phân làm hai loại là cơ quan hành chính ở trung ương và cơ quan hành chính ở địa phương.

Xem thêm tại: pháp luật hành chính là gì

Cơ quan hành chính Nhà nước ở trung ương

Cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương bao gồm:

• Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; 

• Các bộ, cơ quan ngang bộ;

• Các cơ quan trực thuộc Chính phủ khác.

Đây là những cơ quan hành chính nhà nước có chức năng quản lý hành chính trên toàn bộ lãnh thổ nước Việt Nam, đóng vai trò rất quan trọng trong công tác chỉ đạo các cơ quan hành chính nhà nước ở địa phương. Bộ trưởng, thủ trưởng cơ quan ngang bộ là cơ quan trung tâm quyết định của cơ quan hành chính Nhà nước ở trung ương.

Trong cơ cấu tổ chức bộ máy nhà nước, Chính phủ có một vai trò hết sức quan trọng. Trên thế giới, Chính phủ có thể có các tên gọi khác nhau như: Chính phủ, Nội các, Hội đồng nhà nước, Hội đồng Bộ trưởng,..nhưng đều mang một đặc điểm chung đó Chính phủ là cơ quan được lập ra để thực hiện quyền lực nhà nước trên thực tế, Chính phủ tiến hành các hoạt động quản lý, rà soát trật tự xã hội.

Cơ cấu tổ chức của chính phủ bao gồm: Các bộ và cơ quan ngang bộ. Cụ thể,  các bộ bao gồm Bộ quốc phòng, Bộ Xây dựng, Bộ công an, Bộ Tài chính, Bộ Ngoại giao, Bộ tư pháp, Bộ Công thương, Bộ y tế, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Nội vụ, Bộ khoa học và công nghệ…và cơ quan ngang bộ  bao gồm Uỷ ban dân tộc, Ngân hàng nhà nước, Thanh tra Chính Phủ, Văn phòng chính phủ…

Tìm hiểu thêm: mẫu đơn khiếu nại công ty không trả lương

Bộ là cơ quan hành chính nhà nước cấp trung ương, có chức năng điều hành và quản lý công việc của chính phủ trên phạm vi cả nước, có quyền thay mặt chính phủ trong một số lĩnh vực được giao. Bộ là cơ quan hành chính cấp trung ương có người đứng đầu là nhân vật chính trị hoặc chính trị gia.

Bộ và cơ quan ngang bộ là bộ máy thuộc chính phủ, có chức năng tham mưu cho chính phủ và quản lý toàn diện đối với các ngành, lĩnh vực trên phạm vi cả nước.

Theo thuật ngữ hành chính Bộ còn được hiểu là cơ quan được thành lập để thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với đa ngành, lĩnh vực. Bộ là cơ quan hành chính chịu trách nhiệm điều hành và phát triển một hay một số lĩnh vực nhất định của Nhà nước, là cơ quan về mặt hành pháp có thẩm quyền riêng.

Trong chính phủ, ngoài các bộ quản còn có các cơ quan thuộc chính phủ được thành lập để thực thi một số hoạt động của nhà nước hoặc thực hiện chức năng quản lý nhà nước, tuy nhiên các cơ quan này nhưng không có  quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật. Những cơ quan này thành lập nhằm mục đích thực thi những quy định của Hiến pháp và pháp luật mà các bộ không quy định hoặc thực hiện hạn chế. Một số cơ quan có quyền giám sát những khu vực đặc biệt của nền kinh tế, một số cơ quan có chức năng cung cấp dịch vụ đặc biệt cho chính phủ và xã hội.

Cơ quan thuộc chính phủ được tổ chức hoạt động theo chế độ thủ trưởng. Thủ trưởng cơ quan thuộc chính phủ phải chịu trách nhiệm trước Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ về các công việc được phân công. Việc thành lập cơ quan thuộc chính phủ đa phần linh hoạt hơn việc thành lập các bộ vì tính chất cấp thấp hơn. Số lượng các cơ quan thuộc chính phủ cũng không giống nhau trong từng nhiệm kỳ, nó tùy thuộc vào việc thiết kế bộ máy Chính phủ trong mỗi nhiệm kỳ. 

Tóm lại, cơ quan hành chính nhà nước ở trung ương giữ một vị, vai trò vô cùng quan trọng trong cơ quan hành chính Nhà nước nói chung. Do đó, việc bầu cử chọn lựa ra những đại biểu có tên trong danh sách ứng cử vào những vị trí quan trọng của Nhà nước là vô cùng cần thiết và cẩn trọng. Cơ quan hành chính nhà nước ở Trung ương được vận hành vững chắc thì bộ máy nhà nước của một quốc gia đó mới vững mạnh và đem đến cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. 

Nội dung khác: đơn khiếu nại hàng xóm làm ồn