Giải pháp nào cho vấn nạn tảo hôn?
Nạn tảo hôn đang là một trong những thực trạng nhức nhối và phức tạp tại Việt Nam. Vấn nạn này xuất hiện ở rất nhiều vùng miền trên cả nước, đặc biệt là ở các vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Liệu rằng có giải pháp nào để có thể khắc phục được tình trạng này không? Chúng tôi xin phép được giải đáp câu hỏi này qua bài viết dưới đây.
Khái niệm tảo hôn
Tại Khoản 8 Điều 3 Luật hôn nhân và gia đình 2014 đã định nghĩa về tảo hôn như sau: “Tảo hôn là việc lấy vợ, lấy chồng khi một bên hoặc cả hai bên chưa đủ tuổi kết hôn theo quy định tại điểm a Khoản 1 Điều 8 của Luật này”. Theo đó, điểm a Khoản 1 Điều 8 quy định về độ tuổi được phép kết hôn hợp pháp: “nam từ đủ 20 tuổi trở lên, nữ từ đủ 18 tuổi trở lên”.
Tảo hôn là một hành vi vi phạm pháp luật, đã bị cấm theo quy định của Luật hôn nhân và gia đình. Các hành vi tảo hôn hay tổ chức tảo hôn đều sẽ bị xem là vi phạm Luật pháp và sẽ phải chịu xử lý theo quy định pháp luật tại Nghị định 82/2020/NĐ-CP. Mức phạt đối với hành vi tảo hôn cụ thể như sau:
(i) Phạt tiền từ 1.000.000 - 3.000.000 đồng đối với hành vi tổ chức lấy vợ, lấy chồng cho người chưa đủ tuổi kết hôn.
(ii) Phạt tiền từ 3.000.000 - 5.000.000 đồng đối với hành vi duy trì quan hệ vợ chồng trái pháp luật với người chưa đủ tuổi kết hôn mặc dù đã có bản án, quyết định đã có hiệu lực pháp luật của toà án.”
xem thêm Luật hôn nhân và gia đình
Thực trạng vấn nạn tảo hôn hiện nay
Theo số liệu thống kê, vấn nạn tảo hôn tại Việt Nam hiện nay vẫn còn và là một vấn đề hết sức phức tạp, gây nhức nhối xã hội. Nạn tảo hôn đã và đang xuất hiện ở nhiều vùng miền núi, đặc biệt là ở các vùng miền núi tập trung các đồng bào dân tộc thiểu số. Cũng theo số liệu thống kê đó, có khoảng 10% phụ nữ trong độ tuổi từ 20 - 49 đã kết hôn hoặc đã chung sống như vợ chồng từ trước khi 18 tuổi.
Vùng trung du miền núi phía Bắc có tỷ lệ tảo hôn cao nhất trong cả nước. Trong độ tuổi từ 10 - 17 tuổi, cứ 5 em gái thì có 1 em lấy chồng, cứ 10 em trai thì có 1 em có vợ, thậm chí là đã có con.
Tây Nguyên là nơi xếp thứ hai sau trung du miền núi phía Bắc về vấn nạn tảo hôn với tỷ lệ 15,8%. Tiếp theo là vùng Đồng bằng sông Hồng với 7,9% và Đông Nam Bộ với 8,1%.
Trong số 54 dân tộc anh em, các dân tộc thiểu số có tỷ lệ tảo hôn cao gấp gần 3,5 lần so với tỷ lệ chung của cả nước, và cao gấp gần 6 lần so với dân tộc Kinh.
xem thêm mức án phí chia tài sản khi ly hôn
Nguyên nhân của vấn nạn tảo hôn
(i) Việc tuyên truyền các chính sách pháp luật vẫn còn gặp nhiều khó khăn, mức xử lý vi phạm còn thấp, chưa đủ sức để răn đe. Người dân các vùng núi, vùng dân tộc thiểu số vẫn còn nghèo nàn về kinh tế, lạc hậu nên nếu xử phạt thì cũng khó thu được tiền.
(ii) Công tác phổ biến, tuyên truyền, giáo dục pháp luật tại các vùng núi cũng còn nhiều khó khăn do nhiều yếu tố như rào cản về ngôn ngữ bởi nhiều người dân không biết nói và không hiểu tiếng phổ thông, nhiều người dân không biết chữ, trình độ dân trí thấp, không tích cực tham gia các buổi tuyên truyền,...
(iii) Chính sách đầu tư phát triển tại các vùng nông thôn, miền núi còn yếu kém về kinh tế, xã hội, dân số ít và phân tán không đồng đều,... nên đời sống người dân còn nhiều khó khăn.
(iv) Sự can thiệp từ chính quyền địa phương đối với những trường hợp tảo hôn chưa được sát sao, quyết liệt, thậm chí chính quyền địa phương ở một số nơi còn có thái độ hời hợt, xử lý vấn nạn này chưa thực sự nghiêm túc.
(v) Do sự ảnh hưởng của phong tục, tập quán cùng những quan niệm có phần lạc hậu trong hôn nhân đã ăn sâu vào tiềm thức của nhiều người dân. Một số hủ tục lạc hậu mà chúng ta có thể kể đến như cha mẹ đặt đâu con ngồi đó, hủ tục bắt vợ,...
(vi) Cha mẹ ở nhiều gia đình còn buông lỏng, hời hợt không quan tâm, chăm lo cho con cái. Cùng với đó là sự phát triển của mạng xã hội, sự du nhập của nền văn hoá ngoại lai, lối sống thử hay thiếu kinh nghiệm về giới tính,... đều có thể dẫn tới tình trạng mang thai ngoài ý muốn, rồi kết hôn ở độ tuổi chưa được pháp luật cho phép.
Từ những điều này, chúng ta có thể thấy được nguyên nhân chủ yếu dẫn tới vấn nạn tảo hôn đó là do người dân ở nhiều vùng còn nghèo đói, thất học, thiếu hiểu biết, nhiều hủ tục nặng nề, quan niệm lạc hậu. Cha mẹ chưa giáo dục tốt cho con cái, một số cha mẹ còn hời hợt trong việc nuôi dạy con về giới tính, độ tuổi và sức khoẻ sinh sản, dẫn đến việc con cái mang thai khi chưa đủ tuổi.
Giải pháp giúp giảm thiểu vấn nạn tảo hôn
(i) Tăng cường công tác truyền thông với nhiều hình thức đa dạng và linh hoạt nhằm nâng cao nhận thức của người dân về pháp luật dân số, hôn nhân và gia đình.
(ii) Thực thi các chính sách xoá đói giảm nghèo, tuyên truyền giáo dục nâng cao dân trí,... ở các vùng miền khó khăn, nâng cao mức sống cho người dân, đặc biệt là vùng dân tộc thiểu số.
(iii) Các cấp chính quyền cần phải vào cuộc mạnh mẽ, quyết liệt hơn trong việc phòng ngừa, ngăn chặn tình trạng tảo hôn ở địa phương mình. Không được phép bao che cho những trường hợp vi phạm.
(iv) Nên tăng mức xử phạt hành chính đối với những trường hợp tảo hôn. Xử lý nghiêm những người vi phạm điều này nhằm tăng sự răn đe, giảm thiểu nạn tảo hôn.
(v) Gia đình, phụ huynh cần quan tâm, giáo dục con cái về giới tính và sức khoẻ sinh sản; không nên bỏ bê, quá buông lỏng con cái, như vậy sẽ rất dễ khiến con sa vào những lối sống hư hỏng, sai trái, ảnh hưởng xấu tới nhận thức và tư suy của con.
xem thêm cấp dưỡng nuôi con sau ly hôn
Nhận xét
Đăng nhận xét