Hôn nhân gia đình qua các thời kỳ xã hội

 Hôn nhân gia đình qua các thời kỳ xã hội

Hôn nhân là một hình thái của xã hội. Nó gắn kết mối quan hệ giữa người nam và người nữ với nhau. Tuy nhiên, giữa từng chế độ xã hội thì hôn nhân sẽ có sự thay đổi nhất định. Nhất là hiện tại ta đang sống trong chế độ xã hội chủ nghĩa. Vậy hôn nhân và gia đình dưới chế độ hiện nay khác như thế nào so với thời kỳ trước.

Những điều kiện kinh tế xã hội của hôn nhân một vợ một chồng

So với chế độ xã hội trước, thì hiện nay chế độ hôn nhân một vợ một chồng được phổ biến. Đây là hình thức hôn nhân cao nhất, bền vững và tôn trọng nguyên tắc bình đẳng của đôi bên. Còn lúc trước là hôn nhân đối ngẫu, nghĩa là ngẫu nhiên, với quan niệm cha mẹ đặt đâu con ngồi đấy.

Về kinh tế, nhờ có sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, chưa kể như cung cấp sức lao động của con người càng ngày càng dồi dào. Mức độ phân công lao động và tính chuyên môn hóa cao giúp gia tăng năng chất, chất lượng sản phẩm. Sinh ra nhiều lợi nhuận phát sinh ra của cải dư thừa.

Trong gia đình hiện nay, chồng mặc dù sẽ là trụ cột gia đình nhưng không có nghĩa sẽ thống trị và nắm giữ quyền lực nhiều như trước. Tài sản được sản sinh sau hôn nhân chính là của cải dư thừa của cả nam và nữ. Còn với những chế độ xã hội trước, của cải và quyền lực đều nằm trong tay của người chồng. Họ ở thế thống trị còn vợ và các con họ ở thế bị trí. Chính vì thế, ở những thời đại trước phụ nữ bị coi là bất tài, vô dụng và vô cùng nhu nhược.

Với chế độ hôn nhân một vợ một chồng sẽ tránh việc nhầm lẫn con cái. Con cái có thể xác nhận cha mình là ai. Tránh hiện tượng đan xen giữa huyết thống. Dễ dàng xác định quyền thừa kế khi di chúc, hoặc tranh chấp dân sự.

Xem thêm tại: Tư vấn luật hôn nhân gia đình

Hôn nhân một vợ một chồng trong các chế độ xã hội

Trong chế độ chiếm hữu nô lệ

Trong chế độ chiếm hữu nô lệ, người đàn bà bị xem thường nhiều nhất. Đối với những nô lệ là đàn bà, họ chính là hư vô, sự tồn tài của họ chỉ là một công cụ giải trí. Bởi lẽ khi thuộc về chủ nô ngoài thể xác họ còn thuộc cả tâm hồn. Chủ nô muốn sử dụng như thế nào là tùy thuộc vào chủ nô. Ngay đến cả vợ của chủ nô, họ cũng xem như công cụ để giải trí cùng với cái máy của sự sinh đẻ, giúp chủ nô duy trì nòi giống.

Ngay cả pháp luật thời đấy, cũng bảo vệ hết cho giai cấp chủ nô. Hầu hết những hình phạt dành cho chủ nô hết sức nhẹ nhàng, còn đối với nô lệ mạng sống của họ thì bị xem như cỏ rác. Điển hình là khi nhà nước La Mã được hình thành, chế độ gia trưởng được pháp luật bảo vệ mạnh mẽ. Nếu ai chống đối thì căn cứ theo luật pháp thời đó xử.

Có thể thấy, chế độ hôn nhân một vợ một chồng giai đoạn này thật giả dối. Bên ngoài thì đẹp đẽ phong nhã, còn bên trong thì thối nát vô cùng.

Trong chế độ phong kiến

Xuất phát từ sự tôn thờ và duy trì chế độ đẳng cấp, trọng nam khinh nữ trong xã hội phong kiến mà chế độ một vợ một chồng bị biến dạng: Xã hội hà khắc với phụ nữ (chỉ có một chồng) còn đàn ông được luật pháp cho phép có nhiều vợ (đa thê, nhiều thiếp), điển hình là phong kiến phương Đông (Việt Nam, Trung Quốc và các nước theo đạo Hồi).

Nhưng thực tế lịch sử thế giới đã chứng minh rằng dù ở phương Đông hay phương Tây thì hôn nhân và gia đình xây dựng trên nền tảng đạo đức phong kiến đều là trọng nam khinh nữ, bảo vệ quyền gia trưởng của đàn ông, hôn nhân theo đẳng cấp ( đòi hỏi phải môn đăng hộ đối), bảo vệ và duy trì tông tộc phong kiến.

Tìm hiểu thêm: mẫu đơn ly hôn viết sẵn

Trong chế độ tư bản chủ nghĩa

Trong xã hội tư bản chủ nghĩa, về hình thức, thì nhà nước tư sản duy trì chế độ một vợ một chồng, tức là hôn nhân một vợ một chồng trên nền tảng luật pháp, còn trong thực tế vẫn tồn tại đầy rẫy sự phóng túng của đàn ông và đàn bà về quan hệ tình dục (ngoại tình). Xã hội tư bản vẫn tìm mọi cách để duy trì chế độ tư hữu tư sản.

Trong bất kỳ nhà nước tư sản nào trên thế giới, dù ý thức xã hội có biến đổi đến mức nào, thì từ xưa đến nay các quan hệ hôn nhân gia đình trong xã hội vẫn luôn luôn được xây dựng trên sự tính toán về kinh tế và các quan hệ hôn nhân đó vẫn nhuốm đầy màu sắc tiền bạc và tài sản.

Trong chế độ Xã hội chủ nghĩa

Dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, Nhà nước tạo những điều kiện kinh tế, xã hội, văn hóa và luật pháp để thực hiện chế độ hôn nhân một vợ một chồng. Vì đây là mục tiêu quan trọng của cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Trong Nhà nước xã hội chủ nghĩa, vị trí của người phụ nữ được tôn trọng, họ có những quyền ngang với nam giới, không còn ở địa vị phụ thuộc, nên trong quan hệ hôn nhân, họ được tự do để quyết định, không ai có quyền ép buộc, kể cả cha mẹ, ông bà.

Trong xã hội xã hội chủ nghĩa, hôn nhân và gia đình đã trở thành mối quan tâm của xã hội. Nhà nước dùng luật pháp điều chỉnh các quan hệ về hôn nhân phát triển theo hướng phù hợp với lợi ích của mọi công dân, Nhà nước sử dụng luật hôn nhân và gia đình như một phương tiện để xây dựng các quan hệ xã hội mới, nền văn hóa mới và con người mới phù hợp với bản chất xã hội.

Xem thêm: hồ sơ thuận tình ly hôn