Nhà nước pháp quyền tư sản là gì?

 Nhà nước pháp quyền tư sản là gì?

Nhà nước tư sản là kiểu nhà nước hình thành, tồn tại và phát triển trong lòng hình thái kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa. Cơ sở kinh tế của nhà nước tư sản là phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa dựa trên phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa. 

Nhà nước pháp quyền tư sản là gì?

Hệ thống sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất, nền kinh tế thị trường về sản phẩm cơ bản.

Nhà nước tư sản, cũng giống như các hình thức nhà nước trước đây, là nhà nước có giai cấp, đồng thời là đại diện chính thức của toàn xã hội, thực hiện các nhiệm vụ công ích và xã hội; nó là bộ máy duy trì trật tự xã hội và điều chỉnh các mối quan hệ xã hội chung của toàn dân của dân tộc. Tuy nhiên, do nhà nước tư sản được hình thành dưới một hình thái kinh tế - xã hội tiên tiến. tiên tiến hơn, trong giai đoạn phát triển cao nhất của nền văn minh nhân loại, tính chất xã hội của nhà nước tư sản vì thế cũng phát triển sâu sắc hơn. về danh nghĩa là của dân, toàn bộ quyền lực Nhà nước đều từ nhân dân mà ra;

 

Cơ quan lập pháp là cơ quan đại diện của các giai cấp trong xã hội được thành lập do lựa chọn; Thực hiện nguyên tắc tam quyền phân lập, cân bằng giữa các nhánh lập pháp, hành pháp và tư pháp; Thực hiện chế độ đa nguyên, đa đảng trong bầu cử quốc hội và tổng thống: Hình thức phổ biến của nhà nước tư sản là chính thể cộng hoà (cộng hoà tổng thống, cộng hòa nghị viện, lưỡng tính) và quân chủ lập hiến (quân chủ đại nghị).

Xem thêm tại: Phaptri.vn thư viện pháp luật cho mọi nhà

Sự ra đời và phát triển của nhà nước tư sản

 

Khoảng cuối thế kỷ 15, đầu thế kỷ 16, quá trình tư bản hóa diễn ra ngày trong lòng xã hội phong kiến ​​phương Tây. Một kiểu quan hệ sản xuất mới dần dần được hình thành và phát triển trong xã hội. quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa. Cùng với sự hình thành của quan hệ sản xuất mới, các giai cấp mới cũng được hình thành trong xã hội, trong giai cấp tư sản và giai cấp vô sản. Sự phát triển, tình hình kinh tế của giai cấp tư sản ngày càng tốt hơn, nhưng quyền lực chính trị vẫn nằm trong tay giai cấp địa chủ và phong kiến.

 

Mâu thuẫn giữa giai cấp tư sản và giai cấp địa chủ phong kiến ​​ngày một lớn. Để bảo vệ vị trí kinh tế của mình, giai cấp tư sản cố gắng chiếm lĩnh vũ đài chính trị và trao lại quyền lực cho chính giai cấp của mình. hoàn cảnh cụ thể của các nước khác nhau nên sự ra đời của nhà nước dân sự ở mỗi nước cũng không giống nhau. Trên thế giới có ba con đường dẫn đến sự ra đời của nhà nước tư sản:

 

(i) Thứ nhất, sự ra đời của nhà nước tư sản thông qua các cuộc cách mạng xã hội dưới hình thức vũ trang nổi dậy như Hà Lan, Anh, Pháp,…

 

(ii) Thứ hai, sự ra đời của các nhà nước tư sản. thông qua cải cách xã hội như ở Đức và Tây Ban Nha. Không, Nhật Bản ...Ở những nước này giai cấp tư sản không đủ sức để lật đổ giai cấp phong kiến ​​nên có sự thỏa hiệp giữa giai cấp tư sản và giai cấp phong kiến, quyền lực nhà nước dần dần lọt vào tay giai cấp tư sản. 

 

(iii) Thứ ba, sự ra đời của các nhà nước tư sản ở châu Mỹ, châu Úc như Mỹ, Canada, Ôxtrâylia…

Ở những vùng này giai cấp tư sản được hình thành từ những người di cư châu Âu dùng bạo lực nhằm vào các dân tộc bản địa mà họ đang định cư và tiêu diệt. bang hội. và các chế độ bộ lạc để thành lập chính quyền của nhà nước tư sản. Cơ sở kinh tế của nhà nước tư sản là quan hệ sản xuất tư bản chủ nghĩa quan trọng nhất. nghĩa là, nó là quan hệ sản xuất giữa nhà tư bản và người lao động. Trong hệ thống tư bản chủ nghĩa, tư liệu sản xuất rất đa dạng, bao gồm nhà máy, công trường, hầm mỏ, đồn điền, tiền bạc ... đều thuộc sở hữu của nhà tư bản.

 

(iv) Người lao động không có tư liệu sản xuất phải bán sức lao động cho nhà tư bản để kiếm sống. Cơ sở xã hội của nhà nước tư sản là quan hệ của các giai cấp tư bản trong xã hội, mà cốt lõi là quan hệ giữa giai cấp tư sản và giai cấp vô sản. Cùng với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, nhà nước tư sản phát triển qua nhiều giai đoạn, mỗi giai đoạn có những đặc thù riêng.

Xem thêm: Mẫu đơn đề nghị thanh toán

 

Có thể phân chia sự phát triển của nhà nước như sau:

 

Giai cấp tư sản gắn liền với ba giai đoạn phát triển của chủ nghĩa tư bản:

 

Giai đoạn chủ nghĩa tư bản tự do cạnh tranh (từ đầu đến cuối thế kỉ XIX). Giai đoạn chủ nghĩa đế quốc, chủ nghĩa tư bản độc quyền, lũng đoạn (từ cuối thế kỉ XIX đến sau chiến tranh thế giới thứ hai). Giai đoạn chủ nghĩa tư bản hiện đại (từ những năm 1970 trở lại đây).Cho đến nay, nhà nước tư sản đã trải qua quá trình tồn tại và phát triển mấy trăm năm.

Trong quá trình đó, hình thức sở hữu tư bản chủ nghĩa đã có sự thay đổi, ban đầu chủ yếu là sở hữu của các nhà tư bản riêng lẻ, các gia đình tư bản, một nhóm tư bản hoặc một hiệp hội cổ đông, về sau, các nhà tư bản liên kết với nhau, hình thành các tập đoàn tư bản, các công ty đa quốc gia, liên quốc gia, bên cạnh đó còn có hình thức sở hữu tư bản nhà nước.Cùng với sự phát triển của chủ nghĩa tư bản, kết cấu và địa vị của các giai cấp trong xã hội tư bản chủ nghĩa cũng có những biến đổi.Khi mới xuất hiện, giai cấp tư sản là giai cấp tiến bộ trong xã hội, về sau chúng ngày càng bộc lộ rõ tính chất phản động, thông qua nhà nước, tiến hành các cuộc chiến tranh xâm chiếm thuộc địa, tăng cường áp bức, bóc lột giai cấp vô sản.

Ngày nay, giai cấp tư sản có nhiều biến đổi theo hướng quan tâm, chăm lo nhiều hơn cho người lao động.Trong xã hội diễn ra quá trình cổ phần hoá, tư nhân hoá một cách rộng khắp, một bộ phận người lao động trở thành cổ đông, đồng sở hữu chủ trong các công ty tư bản.Chính vì vậy, đời sống người lao động được cải thiện đáng kể, tầng lớp nghèo khổ chỉ còn là thiểu số, tầng lớp trung lưu ngày càng tăng.Một bộ phận công nhân nắm giữ số lượng cổ phiếu nhất định trong các công ty, một bộ phận là những người có tay nghề cao, các chuyên gia kỹ thuật...được hưởng lương cao, được hưởng nhiều ưu đãi, biến thành tầng lớp công nhân thượng lưu, bộ phận này dễ thỏa hiệp với giai cấp tư sản.

Có thể nói, nhà nước tư sản đang tự hoàn thiện để thích nghi với điều kiện mới.Từ chỗ là công cụ chủ yếu phục vụ giai cấp tư sản, nhà nước tư sản dần dần trở thành công cụ tổ chức và quản lý có hiệu quả các mặt của đời sống xã hội, đảm bảo các quyền, tự do của con người, đảm bảo dân chủ, công bằng, bình đẳng và tiến bộ xã hội.Tuy nhiên, dù phát triển đến giai đoạn nào, dù cố gắng cải biến đến đâu, nhà nước tư sản vẫn còn rất nhiều hạn chế, chế độ tư bản chủ nghĩa vẫn là một chế độ áp bức, bóc lột, xã hội tư bản chủ nghĩa vẫn còn đầy rẫy những bất công.Theo báo cáo Global Wealth của Credit Suisse, một phần trăm những người giàu có nhất thế giới hiện đang sở hữu tới một nửa khối tài sản toàn cầu, cùng với đó khoảng cách chênh lệch giữa người giàu và người nghèo lại tăng lên. 

Chính vì vậy, theo quy luật phát triển của xã hội, nhà nước tư sản phải bị thay thế bởi kiểu nhà nước mới, nhà nước xã hội chủ nghĩa.Tuy nhiên, trong điều kiện hiện nay, thực tiễn cho thấy, chưa có những dấu hiệu chứng tỏ sự sụp đổ của nhà nước tư sản trong một sớm một chiều.Điều này c.Mác đã khẳng định:“Không có hình thức xã hội nào tồn tại cho đến khi tất cả các lực lượng sản xuất tạo nên toàn bộ lĩnh vực phát triển chưa phát triển các quan hệ sản xuất mới và cao hơn, cũng như loài vượn người chưa bao giờ xuất hiện điều kiện vật chất tồn tại của các quan hệ này. trong lòng bản thân xã hội cũ chưa phát triển hoàn thiện.

Nội dung khác: hợp đồng kinh tế là gì