Quy định về quyền yêu cầu chấm dứt nuôi con nuôi

 Quy định về quyền yêu cầu chấm dứt nuôi con nuôi

Pháp luật về hôn nhân và gia đình cho phép quyền được nhận con nuôi, song song với đó cũng là quyền chấm dứt nuôi con nuôi. Trong đó có quy định về các trường hợp chấm dứt nuôi con nuôi và những chủ thể có quyền chấm dứt nuôi con nuôi. Bài viết sau đây sẽ làm rõ vấn đề về chấm dứt nuôi con nuôi.

Nuôi con nuôi và chấm dứt nuôi con nuôi

Quyền trẻ em luôn là một trong những quyền được ưu tiên bảo vệ không chỉ ở Việt Nam mà còn trên phạm vi toàn thế giới. Nhằm để đảm bảo quyền trẻ em luôn được chăm nom, nuôi dưỡng, giáo dục thì Nhà nước đặt ra cho mọi công dân được quyền nuôi con nuôi. Việc nuôi con nuôi này còn đảm bảo cho quyền lợi của người nhận nuôi con nuôi được chăm nom khi về già. Vì vậy, việc cho phép nuôi con nuôi thể hiện tính chất nhân đạo của Nhà nước ta.

Căn cứ pháp lý: Khoản 1 Điều 3 Luật nuôi con nuôi năm 2010 

Nuôi con nuôi được hiểu là việc xác lập mối quan hệ cha, mẹ và con giữa những người nhận con nuôi và người được nhận làm con nuôi, trong đó, các chủ thể trong quan hệ này được xác định:

• Cha mẹ nuôi là người nhận con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký.

• Con nuôi là người được nhận làm con nuôi sau khi việc nuôi con nuôi được cơ quan nhà nước có thẩm quyền đăng ký.

Có quy định về quyền được nhận nuôi con nuôi thì cũng phải có việc chấm dứt nuôi con nuôi. 

Chấm dứt quan hệ cha mẹ nuôi, con nuôi là việc chấm dứt quan hệ pháp luật cha mẹ và con giữa cha mẹ nuôi và con nuôi do Toà án quyết định theo yêu cầu của các chủ thể mà pháp luật quy định.

Đây là biện pháp pháp lý để nhằm mục đích bảo vệ quyền lợi cho nuôi và cha, mẹ nuôi. Điều này xảy ra khi việc nuôi con nuôi không còn được thực hiện với mục đích ban đầu là hướng tới một cuộc sống ấm no, hạnh phúc cả về vật chất lẫn tinh thần cho cả hai bên nữa, tình cảm giữa con nuôi và cha mẹ nuôi không còn hoặc con nuôi đã thành niên,...Khi đó thì việc chấm dứt quan hệ nuôi sẽ do Tòa án quyết định.

Xem thêm tại: Luật hôn nhân và gia đình mới nhất hiện nay

Căn cứ chấm dứt nuôi con nuôi

Căn cứ pháp lý: Điều 25 của Luật nuôi con nuôi năm 2010

Quan hệ giữa cha, mẹ và con nuôi sẽ được chấm dứt khi có các căn cứ:

•  Con nuôi đã thành niên và cha mẹ nuôi tự nguyện chấm dứt việc nuôi con nuôi

Khi mục đích ban đầu của việc nuôi con nuôi là giúp cho đứa trẻ đó có đủ điều kiện phát triển giống như những đứa trẻ có gia đình khác như được chăm sóc, nuôi dưỡng, được hưởng môi trường giáo dục của gia đình, nhà trường và xã hội thì khi đứa trẻ đó đã thành niên, đã đủ tuổi để có thể tự lo cho cuộc sống của bản thân mình và đồng thời cha mẹ nuôi cũng đồng ý việc chấm dứt việc nuôi con nuôi thì Tòa án sẽ xem xét quyết định chấm dứt việc nuôi con nuôi.

• Con nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của cha mẹ nuôi; ngược đãi, hành hạ cha mẹ nuôi hoặc con nuôi có hành vi phá tán tài sản của cha mẹ nuôi

Đây là trường hợp cả xã hội lên án, nó không những ảnh hưởng nặng nề đến sức khoẻ, tính mạng, tài sản, tinh thần của người nhận nuôi con nuôi mà còn ảnh hưởng đến các giá trị về mặt đạo đức, bởi truyền thống từ xưa đến nay, không kể một dân tộc, một quốc gia hay vùng lãnh thổ nào đều tôn trọng công sinh, công dưỡng. Mà những hành vi này xâm phạm đến những giá trị thiêng liêng đó rất đáng bị lên án. Mục đích của việc nuôi con nuôi ở đây không còn có giá trị nữa, vậy nên việc chấm dứt quan hệ nuôi con nuôi là điều đương nhiên.

• Cha mẹ nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con nuôi; ngược đãi, hành hạ con nuôi

Cũng giống như trường hợp nêu trên, một trong những mục đích của việc nhận nuôi một đứa trẻ là để đảm bảo cho đứa trẻ đó được chăm sóc, giáo dục, có môi trường sống lành mạnh như bao đứa trẻ khác. Hành vi này xâm phạm trực tiếp tới quyền trẻ em, như vậy việc nuôi con nuôi cần phải được chấm dứt để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho trẻ.

• Vi phạm các hành vi bị cấm, đây là trường hợp mà xét nếu vẫn giữ mối quan hệ nuôi con nuôi sẽ ảnh hưởng rất nặng nề đến quyền, lợi ích hợp pháp của các chủ thể, ngay từ ban đầu, việc nhận nuôi con nuôi không có xuất phát từ cái tâm, từ tình cảm của người nhận nuôi con nuôi hoặc người được nhận nuôi mà chỉ lợi dụng việc được nhận con nuôi hoặc được nhận nuôi để trục lợi, hoăc trường hợp trái với thuần phong mỹ tục có các trường hợp sau:

- Lợi dụng việc nuôi con nuôi để trục lợi, bóc lột sức lao động, xâm hại tình dục; bắt cóc, mua bán trẻ em.

- Giả mạo giấy tờ để giải quyết việc nuôi con nuôi.

- Phân biệt đối xử giữa con đẻ và con nuôi.

- Lợi dụng việc cho con nuôi để vi phạm pháp luật về dân số.

- Lợi dụng việc làm con nuôi của thương binh, người có công với cách mạng, người thuộc dân tộc thiểu số để hưởng chế độ, chính sách ưu đãi của Nhà nước.

- Ông, bà nhận cháu làm con nuôi hoặc anh, chị, em nhận nhau làm con nuôi.

- Lợi dụng việc nuôi con nuôi để vi phạm pháp luật, phong tục tập quán, đạo đức, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc.

Tìm hiểu thêm: mẫu quyết định ly hôn đơn phương

Chủ thể có quyền yêu cầu chấm dứt nuôi con nuôi

Khi nhận thấy có đủ căn cứ để có thể chấm dứt mối quan hệ nuôi con nuôi, các chủ thể sau có quyền yêu cầu chấm dứt nuôi con nuôi:

Thứ nhất, cha mẹ nuôi, là một trong hai chủ thể chính của mối quan hệ nuôi con nuôi, đường nhiên họ sẽ có quyền yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi.

Thứ hai, con nuôi đã thành niên. Người đến tuổi thành niên thì đã có đủ nhận thức và đủ năng lực pháp luật để chịu trách nhiệm cho mọi hành vi của mình, vì vậy mà người đã thành niên hoàn toàn có quyền yêu cầu chấm dứt quan hệ nuôi con nuôi.

Thứ ba, cha mẹ đẻ hoặc người giám hộ của con nuôi. Đây là những người chịu trách nhiệm trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của trẻ, khi cảm thấy mối quan hệ nuôi con nuôi không đạt đúng mục đích, có dấu hiệu xâm phạm đến quyền trẻ em thì họ có quyền yêu cầu chấm dứt mối quan hệ nuôi con nuôi,

Thứ tư, cơ quan lao động, thương binh và xã hội; Hội liên hiệp phụ nữ có quyền yêu cầu chấm dứt việc nuôi con nuôi khi có một trong các căn cứ:

- Con nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của cha mẹ nuôi; ngược đãi, hành hạ cha mẹ nuôi hoặc con nuôi có hành vi phá tán tài sản của cha mẹ nuôi;

- Cha mẹ nuôi bị kết án về một trong các tội cố ý xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con nuôi; ngược đãi, hành hạ con nuôi;

- Vi phạm các hành vi bị cấm về nuôi con nuôi.

Là những cơ quan chịu trách nhiệm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của bà mẹ và trẻ em, hoàn toàn có quyền yêu cầu chấm dứt quan hệ nuôi con nuôi khi nhận thấy có các căn cứ nêu trên.

Hệ quả của việc chấm dứt nuôi con nuôi

Căn cứ pháp lý: Điều 27 của Luật nuôi con nuôi năm 2010

Khi chấm dứt việc nuôi con nuôi kể từ ngày quyết định chấm dứt nuôi con nuôi của Tòa án có hiệu lực pháp luật thì quyền, nghĩa vụ giữa cha mẹ nuôi và con nuôi chấm dứt

Tòa án quyết định giao cho cha mẹ đẻ hoặc tổ chức, cá nhân khác chăm sóc, nuôi dưỡng, giáo dục trong trường hợp con nuôi là người chưa thành niên hoặc đã thành niên mất năng lực hành vi dân sự, không có khả năng lao động vì lợi ích tốt nhất của người đó.

Các quyền, nghĩa vụ của cha mẹ đẻ đã chấm dứt được khôi phục trong trường hợp con nuôi được giao cho cha mẹ đẻ.

Trường hợp con nuôi có tài sản riêng thì được nhận lại tài sản đó; nếu con nuôi có công lao đóng góp vào khối tài sản chung của cha mẹ nuôi thì được hưởng phần tài sản tương xứng với công lao đóng góp theo thỏa thuận với cha mẹ nuôi; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu Tòa án giải quyết.

Con nuôi có quyền lấy lại họ, tên của mình như trước khi được cho làm con nuôi.

Trên đây là toàn bộ nội dung về việc chấm dứt nuôi con nuôi, bạn đọc cần lưu ý đến những vấn đề này trước khi tiến hành thủ tục chấm dứt việc nuôi con nuôi.

Nội dung khác: ly hôn đơn phương nộp đơn ở đâu